Απάντηση σε ερώτηση που μου τέθηκε από την εφημερίδα Καθημερινή και δημοσιεύθηκε με τίτλο «Να σταματήσει ο στρουθοκαμηλισμός».

Φοβάμαι ότι το όλο ζήτημα της βάσης του 10 είναι ένας στρουθοκαμηλισμός. Αποτελεί την επιφανειακή αντιμετώπιση του βαθύτερου ζητήματος του ποιά θέλουμε να είναι η φυσιογνωμία του πανεπιστημίου: μαζική και ανοιχτή, ή επιλεκτική και περιορισμένη;
Επί 30 χρόνια, η σταθερή επιλογή είναι η πρώτη, και βάσει αυτής ιδρύονταν τμήματα, προσλαμβάνονταν καθηγητές και εδημιουργούντο θέσεις για φοιτητές. Είναι λοιπόν φυσικό ότι, από ένα σημείο και μετά, οι διαρκώς αυξανόμενες θέσεις δεν θα μπορούσαν να γεμίζουν με “αριστούχους”.
Δεδομένης αυτής της σταθερής επιδίωξης, είναι παραλογισμός να ξοδεύουμε τα χρήματα του φορολογούμενου για να δημιουργούμε και να συντηρούμε τις θέσεις και μετά να τις κρατάμε κενές με τεχνητές ρυθμίσεις ώστε να εμφανιζόμαστε “αυστηροί” με οφθαλμαπάτες αξιοκρατίας.
Μάλιστα, με την απουσία αξιόπιστης ενδιάμεσης μεταλυκειακής βαθμίδας δεν προσφέρουμε καμμία εναλλακτική στους νέους που κρατάμε εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σπρώχνoντάς τους στα φροντιστήρια, στο εξωτερικό ή στα ιδιωτικά κολλέγια. Μιλάμε για 20.000 νέους που πέρυσι είχαν μόνο αυτές τις επιλογές. Η ειρωνεία είναι ότι όταν τους στέλνουμε στα κολλέγια τους κρίνουμε στην συνέχεια άξιους για να τους απονέμονται επαγγελματικά δικαιώματα.
Ένα σοβαρό κράτος δεν μπορεί να κοροϊδεύει τους πολίτες του, και να τους στέλνει και τον λογαριασμό. ΚΑΙ μαζική ΚΑΙ επιλεκτική ανώτατη εκπαίδευση δεν γίνεται. Αν θέλουμε να υπάρχει σαφής ποιοτικός πήχυς, αυτό απαιτεί συνθήκες ανταγωνισμού μέσω μίας μείωσης της «έκτασης» της ανώτατης εκπαίδευσης. Και αν θέλουμε μία τέτοια μείωση να μην πλήξει την κοινωνική κινητικότητα και όσους προέρχονται από μη προνομιούχο υπόβαθρο, χρειάζεται μία αξιόπιστη ενδιάμεση βαθμίδα μεταλυκειακής εκπαίδευσης χωρίς στεγανά.
Καλό είναι όσοι με απλουστευτικά επιχειρήματα συντάσσουν πολεμικές ενάντια στην κατάργηση της βάσης του 10 να πάρουν θέση αν είναι κατά της μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αν είναι, ας το προτείνουν. Αν δεν είναι, ή δεν έχουν το πολιτικό θάρρος να το πούν ανοιχτά, ας πάψουν τουλάχιστον να στρουθοκαμηλίζουν.