Φυσική Αγωγή, Το μάθημα όλης της ζωής

Τελικά είναι θέμα προτεραιοτήτων ή θέμα άγνοιας η αδιαφορία όλων των διοικήσεων του ΥΠΕΠΘ για τη σωστή φυσική κατάσταση των ελληνοπαίδων που φοιτούν στα ελληνικά σχολεία;

Από το σύνταγμα μας άρθρο 16 παρ. 2, διαβάζω: «Η παιδεία αποβλέπει στην ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων…». Αν και η συγκεκριμένη διάταξη αποτέλεσε συνταγματικό θεμέλιο για την παιδεία μας, εντούτοις, ελάχιστα απασχόλησε το νόημα που εκπορεύεται από αυτήν και που θα έπρεπε να κινητοποιεί διαχρονικά όλες τις διοικήσεις του υπουργείου.

Η φυσική αγωγή αποτελεί σήμερα, ένα από τα πιο απαξιωμένα μαθήματα που διδάσκονται στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η κυρίαρχη άποψη αλλά και «εικόνα», «θέλει» το μάθημα αυτό να αποτελεί ένα είδος «μεγάλου διαλλείματος» στο χρονοδιάγραμμα του σχολικού προγράμματος, με αρκετούς ανεκπαιδεύτους συναδέλφους απλά να παρακολουθούν τις εξελίξεις και το πρόγραμμα, σε ένα καθαρά συγκεντρωτικό σύστημα που θέλει τη σχολική μονάδα απλή διαχειρίστρια των αποφάσεων και εγκυκλίων της διοίκησης του υπουργείου.

Ένα είναι σίγουρο. Το κράτος μας σήμερα παραμένει αγκυλωμένο σε πρακτικές και κουλτούρα που σε τίποτε δεν θυμίζει τον τρόπο δράσης μιας σύγχρονης δυτικής κοινωνίας που βιώνει τα αποτελέσματα του Διαφωτισμού. Δεν χωρά αμφιβολία ότι στον καθένα μας όλο και περισσότερο, δίνεται η εντύπωση ότι όλα γίνονται απλά για να γίνονται, χωρίς στόχο, πρόγραμμα και οράματα.

Η αναβάθμιση του μαθήματος της Φυσικής αγωγής και του εκπαιδευτικού που το διδάσκει ως βάση, (περισσότερες ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα, σταθερή εκπαίδευση των καθηγητών Φ.Α., αναβάθμιση των χώρων άσκησης, ειδικά αποδυτήρια, ντουλάπες, ντους κ.α.) θα μπορούσε να αποτελέσει την μοναδική λύση προκειμένου ο σύγχρονος Έλληνας να αποδεσμευτεί σταθερά από το αγχωτικό περιβάλλον του.

Βέβαια, η μεγάλη χρονική περίοδος που χρειάζεται ένας προγραμματισμός για την επιτυχία των κυριότερων θεμελιωδών δεξιοτήτων του νεαρού μαθητή, απαιτεί την υπομονή, την αφοσίωση, την επιμονή. Έτσι, για την «παρουσία» των απαιτήσεων αυτών, επιβάλλεται μια «γενναία» αύξηση ωρών στο ωρολόγιο πρόγραμμα ώστε να μπορεί επίσης να καταστεί ικανή η εφαρμογή ενός τυπικού προγράμματος (στόχος, προγραμματισμός, εξέλιξη, έλεγχος) σύμφωνα με βασικά επιστημονικά δεδομένα, έτσι ώστε να υπάρχει πρόοδος και αποτέλεσμα.

Οι άνθρωποι που ελέγχουν το μέλλον της παιδείας μας πρέπει να καταλάβουν ότι μόνον με το μάθημα της Φυσικής Αγωγής μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τα μικρά παιδιά-μαθητές να μάθουν να εργάζονται σκληρά για στόχους που χρειάζονται πολλά χρόνια για να επιτευχθούν. Στη σύγχρονη Ελλάδα των γρήγορων αποτυπώσεων, της στιγμιαίας επικοινωνίας, των στιγμιαίων χάμπουργκερ, και της στιγμιαίας ψυχαγωγίας, το μάθημα της Φυσικής Αγωγής αποτελεί το κατάλληλο «μέσο» για τα νέα παιδιά για να αναπτύξουν το χαρακτήρα τους.

Η συστηματοποίηση της εκπαίδευσης του καθηγητή Φ.Α. θα πρέπει να αποτελέσει μια από τις ουσιαστικότερες καινοτομίες του υπουργείου για να υλοποιηθούν τα παραπάνω. Χρειάζεται να διοχετευθεί σε όλους τους συναδέλφους μια βασική «φιλοσοφία» δράσης, με την προϋπόθεση ότι το ίδιο το υπουργείο την έχει κάνει «κτήμα» της. Μόνον έτσι θα κατανοηθεί, ότι η δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του μαθήματος αν «ενορχηστρωθεί» σωστά μπορεί να παρέχει μια μοναδική και πολύτιμη εμπειρία, τέτοια που «εξυπηρετεί» τα παιδιά περισσότερο από οποιοδήποτε βιβλίο, εκπομπή τηλεόρασης, ή κάποιο web site.

Οι τεχνοκράτες του εκάστοτε Υπουργείου Παιδείας θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν πως η πετυχημένη εφαρμογή ενός μαθήματος Φ.Α., όχι μόνο απαιτεί πολλές ιδιότητες αλλά και παράγει πολλά γνωρίσματα. Ο αυτοσεβασμός είναι ένα τέτοιο γνώρισμα αφού ο αθλητισμός και η άσκηση γενικότερα προωθούν τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθηση, ενώ παράγουν με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών Φ.Α., τρόπους συμπεριφοράς και το σεβασμό. Οι Κ.Φ. Αγωγής διδάσκουν κάτι παραπάνω από άσκηση, διδάσκουν τα μαθήματα όλης της ζωής.

Η αναβάθμιση του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής αποτελεί την λύση στη στάση ζωής του σύγχρονου Έλληνα. Υπάρχουν μελέτες διεθνώς που επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν στον αθλητισμό συμπεριλαμβανομένης της σωστής άσκησης στα πλαίσια του μαθήματος του σχολείου, είναι πιο πιθανό να αποφύγουν τις ναρκωτικές ουσίες, να επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα στις σχολικές επιδόσεις, να διαθέτουν το μεγαλύτερο αυτοσεβασμό, και να ζήσουν έναν ποιοτικότερο και υγιέστερο τρόπο ζωής. Τα παιδιά που συμμετέχουν ενεργά και σωστά στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής δεν μαθαίνουν μόνον μηχανικά, αλλά αναπτύσσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, την εμμονή, την πειθαρχία, την υποχρέωση, το χιούμορ, την προοπτική, την ομαδική εργασία, και την ηγεσία.

Η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου και αναβαθμισμένου προγράμματος του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής θα είναι μια δυναμική και διαχρονική λύση που δύναται να αποτελέσει «φάρμακο» κατά της βυθισμένης στο άγχος νεοελληνικής κοινωνίας.

Αντώνης Κεραμιδάς
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Μ.Β.Α.
www.etad.gr